In Medemblik zijn zes locaties in beeld voor de huisvesting van arbeidsmigranten, waarvan er maximaal twee uiteindelijk worden ingericht. Een gemiste kans, vinden ondernemersverenigingen. In een brief aan de gemeente pleiten zij voor grootschalige complexen en rekenen op politieke scherpte. "Zet alle geschikte locaties in en verhoog het aantal slaapplekken."
Ze zijn niet meer uit Medemblik weg te denken. Honderden buitenlandse werknemers, arbeidsmigranten in jargon, uit voornamelijk Bulgarije, Hongarije, Polen en Roemenië komen jaarlijks deze kant op voor seizoenswerk.
In Medemblik liggen de banen vaak voor het oprapen. Grote logistieke bedrijven als de Action, Paul Jong en Hessing, alle drie gevestigd in Zwaagdijk-Oost, kunnen niet zonder deze buitenlandse werknemers. Maar ook in de bouw, denk aan de aanleg van glasvezel, en zorg zijn zij meer dan welkom.
Volgens Ramon Stoffer, van de Westfriese Bedrijvengroep (WBG), verblijven veel werknemers van deze bedrijven nu al noodgedwongen in de Flevopolder, een groot poldergebied in de provincie Flevoland. "Ze pendelen dagelijks op en neer naar hun werk", zegt hij daarover.
Alle zes locaties inzetten
Inmiddels zijn er twee locaties bijgekomen, waardoor de teller nu op zes staat. Eerder was al bekend dat vier locaties in Benningbroek, Wognum en Wervershoof in beeld zijn. Waar de twee nieuwe moeten komen, spreekt de gemeente niet uit. "Daar kan ik niets concreets over zeggen, daar is het nog te vroeg voor", aldus een woordvoerder aan NH.
Dat de gemeente niet verder wil gaan dan maximaal twee locaties, goed voor 600 slaapplekken, roept vraagtekens op bij de ondernemersverenigingen. Een gemiste kans, vindt Stoffer, gezien de grootte van het probleem. "Wij constateren, mede door de lage werkloosheid in West-Friesland, dat we nu en in de komende jaren een probleem krijgen om het uitvoerende werk alhier gedaan te krijgen, waarbij rekening is gehouden met de toenemende vergrijzing en een tekort aan personeel", aldus Stoffer. Het is een mening die Frits Meester, voorzitter van de Ondernemers Federatie Medemblik (OFM), ook deelt.
Hij pleit ervoor om alle zes locaties die hiervoor geschikt zijn in te zetten, en het maximaal aantal slaapplekken per locatie fors te verhogen. "De omstandigheden voor arbeidsmigranten worden hiermee zwaar verbeterd, het haalt de druk uit de dorpskernen weg, je voert het Westlands model in en tegelijkertijd komen er ook nog eens woningen vrij. Dit is een no-brainer."
Grootschalige complexen
De Westfriese Bedrijvengroep (WBG) en Ondernemers Federatie Medemblik (OFM) pleiten al langer voor grootschalige huisvesting, ook wel een 'Center Parcs' voor arbeidsmigranten genoemd. Inclusief voorzieningen als een visvijver, supermarkt, sportzaal, taalles en een park. Het moet ruimte bieden voor zo'n 1.000 à 2.000 arbeidsmigranten.
Geen stapelbedden meer in te kleine ruimtes, maar juist privacy voor stelletjes of één iemand, waar ze een eigen slaapkamer en koelkast hebben.
Projectontwikkelaars, zoals Wokke B.V. en Appelschenkbos, hebben ervoor al kant-en-klare plannen op tafel liggen, die alleen nog groen licht nodig hebben, benadrukt Stoffer. Al acht jaar probeert hij dit van de grond te krijgen. "Wat locaties betreft: betere kun je in de gemeente niet vinden. Toch durft de politiek deze stap niet te zetten, ik snap er helemaal niks van."
Illegale bewoning
Aan de ene kant is er het besef dat zónder voldoende arbeidsmigranten vacatures niet opgevuld kunnen worden. Anderzijds waken raadsfracties voor een overkill aan werknemers uit het buitenland, vooral in dorpskernen of stadswijken. Nu wonen zij vaak op plekken die niet geschikt, daarvoor bestemd of veilig zijn. Daarbij bemoeilijkt het de doorstroming op de toch al zeer krappe woningmarkt. Het is een vraagstuk waar de gemeente zelf ook mee worstelt.
Precieze cijfers over illegale bewoning door arbeidsmigranten zijn er niet, maar volgens de Rekenkamer worden er in Medemblik 500 tot 600 woningen illegaal bewoond, waarin duizenden arbeidsmigranten wonen. De gemeente vermoedt zelfs dat dat aantal ‘veel hoger ligt’. En dat moet anders, vindt Stoffer. "Als zij allemaal stuk voor stuk in grootschalige complexen gaan wonen, komen er woningen vrij voor starters, jongeren of spoedzoekers." Daarbij zorgt het volgens hem voor een beter zicht op het verblijf van arbeidsmigranten. "Er hoeft dan minder gehandhaafd te worden."
Meester heeft een duidelijke boodschap voor de politiek: "Dit is niet alleen cruciaal voor de stabiliteit en groei van onze bedrijven, maar ook voor de economische welvaart en sociale cohesie van onze gemeente."
Reactie gemeente Medemblik:
"Het college van burgemeester en wethouders is op de hoogte van de brief van de Ondernemers Federatie Medemblik (OFM). In algemene zin geldt dat het college alleen plekken onderzoekt voor middelgrote locaties van maximaal 300 slaapplekken. Daarmee valt een locatie van 3.000 slaaplekken dus sowieso af."